Kenya: I've seen it all

Bitmeyen Direniş: Filistin’de Gündelik Hayatın Gücü

Batı Şeria’da sıradan bir gün. Dört Filistinli ve üç yabancı bir minibüse doluşmuş, kontrol noktalarıyla dolu yolda Cenin’den Ramallah’a gitmeye çalışıyorlar. Şoförün telefonu çalıyor, heyecanla birşeyler konuşuyor ve minibüsü sağa çekip, Filistinli üç erkeği indiriyor. Ne olduğu hakkında hiçbir fikrimiz yok! Acaba teröristler mi? Yoksa kaçaklar mı? Şoför bir de bize dönüp “Sakın Cenin’den geldiğinizi söylemeyin, Hayfa deyin” diye komut verince bizi basıyor bir telaş. Ne yapacağımıza karar veremeden kontrol noktasına geliyoruz ve askerler aracı durduruyor. Sadece askerin bize nereden geldiğimizi sormamasını diliyorum o an, şoförün bir bildiği vardır herhalde diye içimden geçirmeyi ihmal etmeden. Asker sadece pasaportlarımızı kontrol ediyor ve Türkiye’ye dönüş biletlerimizi görmek istiyor, ben de yalan söylemekten ya da doğruyu söyleyip başka bir belaya bulaşmaktan kurtuluyorum. Kontrol noktasını geçtikten biraz sonra, inip koşarak uzaklaşan üç kişi, kestirmelerden yine koşarak geldikleri yolda beliriyorlar. Minibüse bindiklerinde hepsi gülüyor, ortam gayet neşeli. Aynı senaryo ikinci kez tekrarlandığında sebebi belirsiz bir soğukkanlılıkla karşılıyoruz durumu. Kontrol noktalarına yakalanmamak için dağ taş bayır tarla demeden yeni yollar açan şoför, 4 saat sonunda 70 kilometrelik yolu tamamlıyor.

Sınırların ülkeden ülkeye, kişiden kişiye ve artık günden güne değiştiği, yolların kapatıldığı bu topraklarda seyahat etmek gerçekten zor. Sadece Gazze’deki sıcak çatışmada değil, ülkenin her yerinde ve hayatın her alanında yıldırma politikası devam ediyor. Ve Filistinliler sabırla hayatlarını devam ettirmek için taktikler üretmeyi sürdürüyorlar.

Yıldırma stratejisinin kilit noktalarından biri yolların kapatılması. Bir Zeit ve An Najah Üniversiteleri’nde okuyan birçok öğrenci ve öğretim üyesi, trafikten değil yolların trafiğe tamamen kapatılmasından şikayetçiler. Bazı seneler 6 aya varan yol kapatma uygulamaları sırasında, hepsi dağlardan tepelerden yeni patikalar açarak, okullarına ulaşmaya çalışıyorlar. Konuştuğum öğrencilerin çoğu uzun süre 8 km lik yolu sabah akşam yürüdüklerini söylüyorlar.

Şehirler arası seyahatte yollar açık olsa da birçok kısıtlama var. Güvenlik alarmının üst seviyede olduğu zamanlarda 16-45 yaş arası erkeklerin seyahat etmesi yasak. Bu durumda eğitimleri, meslekleri ya da herhangi diğer sosyal özelliklerine bakılmaksızın potansiyel terörist muamelesi görüyorlar. Cuma günleri 16-45 yaş arası erkeklerin girişi yasaklanan Mescid-i Aksa’nın yanı sıra, Kudüs eski şehre girmelerinin dahi yasaklanması özellikle son günlerde sıkça karşılaşılan bir durum. Öyle ki birçok dükkan sahibi, bu kural yüzünden işyerlerine gidemiyor. Sürekli kimlikler kontrol ediliyor. Batı Şerialılar’ın ise Kudüs’e girişleri zaten yasak. Kontrol noktalarında denetim arttırılıyor ve acil sağlık durumlarında hastaneye gitme izni olan Filistinliler’in bile Kudüs’e girişine izin verilmiyor. Kudüs duvarında doğum yapan kadınlar, ölü doğan bebekler dahi bu katı kuralların insanileşmesi için yeterli olmamış.

İsrail, mülteci kamplarını basmaya, yolları kapamaya, yargısız infaz yapmaya devam ederken, Filistinliler sadece onlara ait olan topraklardan gitmeyerek, yaşam mücadelesini bırakmayarak direnişlerini sürdürüyorlar. Sadece bazıları, işgale, yakınlarının haksız yere hapse girmesine, öldürülmesine ve işsizliğe dayanamayıp, sabırdan vazgeçip kolay yolu seçiyor: Kendini ve diğerlerini öldürüyor. Milyonlarca insanın bu koşullarda nasıl yaşamaya devam ettiğini anlatmayan medya ve göremeyen dünya ise birkaç intihar bombacısına odaklanıyor. Ve bu görüntüleri tun ülkeye kolayca genelliyor. Aklımıza okula giden, işe giden insanların değil de yüzleri kamufle edilmiş, eli taşlı sopalı gençlerin ya da kafasına silah doğrultulmuş çocukların, aç ve mağdur insanların görüntüleri kazınıyor sadece. Böylece Filistin’i intihar bombacıları ve mazlumlardan ibaret bir yer olarak görmeye başlıyoruz.

Tanıştığım Filistinli erkeklerin neredeyse tamamı siyasi görüşlerinden bağımsız olarak intifada sırasında hapse girmiş. Davaları bile açılmadan hapiste geçirdikleri yıllar onlara, bu işin silahla kazanılamayacağını öğretmiş. Kültürlerini korumayı ve eğitime önem vermeyi seçmişler. Batı Şeria’da 8 şehir gezdikten sonra bu amaçlarında başarılı olduklarını söylemek yanlış olmaz. Savaş hakkında yaptıkları sağduyulu yorumlar, konukseverlikleri, samimiyetleri ve milliyetçilik anlayışları, ülkelerine bağlılıklarını ve direnişlerini ozletliyor.

Sanılanın aksine, Filistinliler genel kültür seviyesi yüksek, dünyadan haberdar, çoğu İngilizce bilen eğitimli insanlar. Yahudilik ve Siyonizm arasındaki farkı çok iyi biliyorlar. İsrail, tüm Filistinlileri potansiyel terörist olarak etiketlerken, Filistinliler mülteci kamplarında gönüllü çalışan Yahudilere karşı son derece samimi davranıyorlar. Askerle halkı, dinle ideolojiyi ayırmış durumdalar.

Öyle görünüyor ki, barış yakın zamanda gelmeyecek. Gerçekçi beklentilere sahip olmak için, belki de Filistin’in sosyal yapısını biraz daha dikkatli incelemek gerekiyor. Tüm bu imkansızlıklar içinde “Neden birleşip bağımsızlıklarını kazanamıyorlar ki” diyerek kestirip atmak yerine, tüm bu koşullara rağmen, topraklardan gitmeleri durumunda kendilerine vaat edilenleri reddederek, bu kadar uzun süre bu kadar zor koşullarda nasıl direndiklerini araştırmak Filistin’i anlamanın ilk adımı olabilir. Belki böylece biz de onlar gibi eğitimin önemini anlamaya başlar, ekmek ve silahın ötesinde kitap göndermeyi düşünebiliriz…

Power of Everyday Life: Never ending Resistance in Palestine

Originally published on Todays Zaman, 25 February, 2007

An ordinary day for West Bank, four locals and three foreigners are trying to go to Jenin from Nablus. Three guys in the minibus get off right before the check point and get back on 10 minutes later from the opposite direction. I have no idea what’s going on! Are they terrorists? Are they fugitives? The driver does not speak any English; he just signs us to be quiet while crossing the check point. There is no time to question and analyze the situation, so I follow the orders.

On a land where the borders change so frequently, where roads are blocked almost every day, where it is almost impossible to travel among the cities, Palestinians come up with new tactics every day to deal with the Israeli strategy. The conflict does not only take place in Gaza through guns, but also in daily routine all over the country. The strategy is deterrence; and the tactic is resistance through patience.

Many students I’ve talked to say that they have to walk to university as the tanks block the roads. They remember times when they walked 8 kilometers long in freezing cold weather for weeks, sometimes months. Or if it is a longer distance, they drive through the bush; 30 kilometers road takes 2 hours. The day I rode the minibus, it was forbidden to travel among cities for those whose ages are between 16-45. Palestinians are accepted as potential terrorists regardless of their education, profession, or any other qualification except the age. We are used to the prohibition of 16-45 year old Palestinians in Al-Aqsa mosque. But when they are not even allowed in the old city of Jerusalem, or intercity travels in West Bank, that brings questions in mind. While Israel says that they are simply doing some archeological research or excavation work, they do not exactly announce the details. By doing so, they raise the tension as Al-Aqsa is the third holiest religious site for Muslims. Not only Muslims but also Christian Palestinians get frustrated and and angry about the situation. Sleiman, an Orthodox Palestinian resident of Jerusalem, says that Al-Aqsa is the most significant symbol of Palestine. Christians care about the mosque as much as Muslims.

Israel follows a strategy that gets people confused and frustrated, and creates reasons to tight the security. While they ban 16-45 year old men from the mosque on Fridays before, they can do it every day now and not limited to Al-Aqsa only. For more than 15 days by now, many shop owners in the old city, could not get to work. There are security forces all over the old city checking ID’s constantly. At Qalandia gate, security check continues. Many people are refused to go from West Bank to Jerusalem, even if they have permission. Finally in the West Bank, there are more and more check points every day to keep Palestinians away from Al-Aqsa, from Jerusalem, from each other, simply from everything. If Mr. Olmert gave a better explanation to Muslims rather than showing a few pictures to PM Erdogan privately, they would not need to humiliate and frustrate all Palestinians every day and deal with protests if not explosions soon.

Israel continues to complicate and make Palestinians’ lives difficult every day and Palestinians keep being silent and patient. Most of them continue their education and trying to make a living in very difficult conditions which the world is missing out. Only a few cannot put up with occupation, imprisonment, lack of resources, and death of loved ones, and choose the easy way; killing. Instead of focusing on the majority who honorably continue living despite everything, the media talks about suicide bombers only. And most of us think that Palestinians are bunch of suicide bombers or miserable people who beg for bread.

Most of the Palestinians I met have been to prison during intifada. Spending years in prison taught them that they are not going to win by guns but education and protecting their culture. My opinion after seeing 8 cities in West Bank, they are quite successful about it. The hospitality they have, the mature comments they do about the conflict, their understanding of nationalism, explain their strong bonds to the hold land.

One thing they know quite well is the difference between Judaism and Zionism. While Israel recognizes all Palestinians as potential threat with prejudice, there are many Jews volunteering in West Bank without any ‘security’ problems. Palestinians are mature enough to give a chance to anybody from different religions and ethnic backgrounds as long as they feel the sincerity.

It would be unrealistic to expect peace anytime soon. To make realistic predictions though, we should try to pay a little more attention to everyday life in Palestine. Instead of asking “Why cannot get independent?” we should ask “How did they resist for so long in such hard conditions?” Then we can realize what hold them together, and maybe think about sending books instead of guns and bread.

selmasevkli@gmail.com